Czy jest obowiązek ważenia mikrolotów?
Krótko mówiąc - tak - jest taki obowiązek. Zacznijmy od początku - po każdej pozytywnej ocenie zdatności do lotów - nie ma znaczenia czy jest to pozwolenie, dopuszczenie czy poświadczenie zdatności - mechanik lotniczy (lub inny upoważniony podmiot) ma obowiązek złożyć/przesłać do ULC specjalny formularz - notyfikację o dokonaniu oceny. Formularz ten zawiera sporo danych o samym SP - w tym rubrykę Masa Własna. I teraz pytanie - skąd mechanik ma taką wartość uzyskać? Jedynym źródłem jest protokół ważenia. W przypadku nowych sprzętów - np. budowanych amatorsko - protokół ważenia jest nawet wymagany jako jeden z dokumentów przy wprowadzaniu sprzętu do ewidencji. Teoretycznie nowy SP fabryczny - bez modyfikacji co do projektu - może swoją masę własną mieć określoną np. w Instrukcji Użytkowania w Locie (IUwL). Najbezpieczniej jest otrzymać od producenta właściwy protokół - który zgodnie z przepisami - przy produkcji fabrycznej - wcale nie musi się wiązać z fizycznym ważeniem. Jeżeli producent cały czas produkuje identyczny zestaw - może to zrobić raz i powielać protokół.
Mam protokół ważenia. Mogę o tej kwestii zapomnieć?
Niestety nie. Jak zapewne wiecie nasze latanie - na całe szczęście - jest w pewnym zakresie wyjęte z "dużego" latania. Mamy rozporządzenie wyłączające niektóre aspekty "dużego lotnictwa". Rozporządzenie nie wyłącza jednak kwestii związanych z ważeniem. Dlatego w tym zakresie obowiązują nas zapisy znajdujące się w załączniku numer 2 czyli tzw. PL-6 (Eksploatacja statków powietrznych lotnictwa ogólnego i obsługowego). Jest tam rozdział numer 8, który mówi o obsłudze technicznej statków powietrznych, a w nim:
Jak wygląda procedura ważenia?8.2.5 Masa i wyważenie
Właściciel/użytkownik statku powietrznego jest odpowiedzialny za określenie masy i położenia środka masy pustego statku powietrznego, które muszą być aktualizowane co najmniej w następujących przypadkach:
(1) przed wprowadzeniem statku do użytkowania;
(2) po wykonaniu modyfikacji;
(3) po wykonaniu naprawy statku powietrznego, która istotnie wpłynęła na zmianę położenia środka masy;
(4) raz w okresie 4 lat, jeśli w międzyczasie masa i położenie środka masy nie były określone z przyczyn wymienionych w pkt (2) lub (3).
Procedura ważenia może być określona w IUwL - tak byłoby idealnie. Jeżeli nie mamy tam takiej informacji - można sięgnąć do Wytycznych Prezesa ULC, który w tymczasowych wymaganiach technicznych określił procedurę ważenia ale... tylko dla samolotów ultralekkich. Dla motolotni natomiast nie ma w wymaganiach na ten temat ani słowa. Dlatego dla motolotni jedynym kryterium ważenia (jeżeli nie opisano w IUwL) jest ważenie pustej motolotni (tj. bez paliwa zużywalnego). Protokół ważenia powinien być przekazany właścicielowi w celu dołączenia do dokumentacji i zachowany przez mechanika lub podmiot, który dokonuje oceny zdatności do lotów (właśnie na jego podstawie wypełnia się informację do ULC).
A tak może wyglądać taki protokół. W tym wypadku do wyliczenia masy pozostawiono i skorygowano paliwo nadmiarowe. Przy wyznaczaniu środka ciężkości - nie można paliwa pozostawiać, ponieważ miało by to wpływ na obliczenia.